Để tránh việc người lao động bắt đầu làm việc trong tình trạng không hiểu rõ về các điều kiện lao động như tiền lương, thời gian lao động v.v… dẫn đến sau đó phát sinh rắc rối với công ty, Luật Tiêu chuẩn lao động của Nhật Bản (một trong các bộ Luật về lao động) quy định công ty có nghĩa vụ phải nêu rõ về điều kiện lao động cho người lao động khi ký kết hợp đồng lao động.
Hợp đồng lao động là văn bản ký kết giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, trong đó có quy định các điều kiện lao động và nghĩa vụ của các bên liên quan.
Theo nguyên tắc, công ty phải nêu rõ bằng cách cung cấp hợp đồng lao động dưới dạng văn bản cho người lao động. Trường hợp ngoại lệ, nếu bản thân người lao động mong muốn thì cũng có thể gửi hợp đồng qua đường FAX hoặc Email v.v… (với điều điều kiện có thể xuất ra lập thành văn bản).
Bạn sẽ cần lưu ý và nắm rõ những các mục đặc biệt quan trọng dưới đây :
① Thời hạn hợp đồng :
Khi ký kết hợp đồng lao động, sẽ có 2 trường hợp: ấn định thời hạn hợp đồng (Hợp đồng có thời hạn) và không ấn định thời hạn hợp đồng ( Hợp đồng vô thời hạn).
Chỉ với hình thức tuyển dụng như: nhân viên chính thức, nhân viên hợp đồng, lao động bán thời gian, lao động bán thời gian tạm thời v.v… thì không thể kết luận là có ấn định thời hạn hợp đồng hay không. Bạn hãy trao đổi và xác nhận cẩn thận thời hạn hợp đồng.
② Các điều khoản liên quan đến việc gia hạn hợp đồng:
Trong trường hợp ký kết hợp đồng có ấn định thời hạn, công ty sẽ phải nêu rõ việc có gia hạn hợp đồng hay không. Nếu có gia hạn thì quyết định và thực hiện bằng cách nào v.v…
③ Địa điểm làm việc, nội dung công việc:
Bạn sẽ cần nắm rõ mình sẽ làm việc ở đâu (địa điểm làm việc), công việc cụ thể của mình như thế nào(nội dung công việc).
④ Điều khoản về thời gian làm việc và thời gian nghỉ:
Đây cùng là một khoản mục quan trọng mà bạn cần lưu tâm. Hãy chắc chắn rằng bạn đã nắm rõ thời gian bắt đầu và kết thúc công việc, công ty cho phép làm thêm giờ hay không, thời gian nghỉ giải lao hay ngày nghỉ, nghỉ phép, luân phiên thay ca…
⑤ Chế độ đãi ngộ ( Tiền lương, trợ cấp làm thêm, thưởng, các khoản trợ cấp khác,..):
Chắc chắn đây là mục mà bạn sẽ quan tâm nhất. Hãy đọc kĩ nó xem quyết định tiền lương, chế độ thưởng hay các khoản trợ cấp dành cho bạn là bao nhiêu, phương pháp tính toán, phương pháp thanh toán như thế nào, hay thời gian tính toán và ngày thanh toán ra sao nhé!
⑥ Điều khoản về kết thúc hợp đồng lao động ( Bao gồm lý do sa thải )
Luật Hợp đồng lao động quy định rằng người sử dụng lao động và người lao động cần xác nhận bằng văn bản càng chi tiết càng tốt về cả những nội dung trong hợp đồng lao động ngoài các mục nêu trên như điều khoản kết thúc hợp đồng, lý do sa thải,…
Bên cạnh các điều khoản trên, bạn cần trang bị thêm cho mình những thông tin sau để tránh những rắc rối phát sinh không đáng có sau khi kí kết hợp đồng chỉ vì sự thiếu hiểu biết của bản thân.
● ĐIỀU KHOẢN CẤM ĐƯA VÀO HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG
Luật Tiêu chuẩn lao động quy định cả những điều khoản mà người sử dụng lao động không được đưa vào hợp đồng lao động.
- Bắt trả tiền vi phạm hợp đồng khi người lao động vi phạm hợp đồng lao động, hoặc quy định trước khoản bồi thường thiệt hại. Điều này là để cấm quy định trước tiền vi phạm hợp đồng, hoặc khoản bồi thường thiệt hại. Do đó, điều này không phải để cấm công ty yêu cầu bồi thường thiệt hại thực sự phát sinh do kết quả của một hành động cố ý hoặc bất cẩn của người lao động, mà là để không cam kết trước số tiền bồi thường thiệt hại.
- Lấy việc lao động làm điều kiện, ứng trước tiền cho người lao động và đơn phương bắt trả nợ dưới hình thức khấu trừ từ tiền lương hàng tháng.
- Bắt buộc người lao động phải tiết kiệm thông qua công ty. Luật nghiêm cấm việc bắt buộc tiết kiệm tiền với bất kể lý do gì, kể cả là để dành phúc lợi cho người lao động, ví dụ như tổ chức chuyến du lịch cho nhân viên công ty v.v… Tuy nhiên, trong một số điều kiện nhất định, cho phép việc người lao động uỷ thác cho công ty quản lý tiền tiết kiệm căn cứ vào quyết định của chính người lao động, bất kể quy định của hợp đồng lao động.
● ĐIỀU ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG KHÁC VỚI TRONG HỢP ĐỒNG
- Khi bắt đầu làm việc và nhận thấy rằng các điều kiện lao động thực tế khác với cam kết tại thời điểm ký kết hợp đồng lao động, bạn có thể hủy bỏ ngay hợp đồng lao động với lý do này.
- Điều kiện lao động được quyết định dựa trên hợp đồng lao động ký kết giữa người lao động và người sử dụng lao động, quy chế làm việc của công ty v.v…, tiêu chuẩn tối thiểu được quy định trong Luật Tiêu chuẩn lao động . Nếu điều kiện lao động không đạt tiêu chuẩn quy định trong Luật Tiêu chuẩn lao động, hợp đồng lao động sẽ trở nên vô hiệu.
- Sau khi đã bắt đầu làm việc thực tế, theo nguyên tắc công ty không thể đơn phương thay đổi thành điều kiện làm việc bất lợi cho bạn mà không được sự đồng ý của bạn.
Hãy là một người lao động thông thái để bảo vệ chính bạn. Hãy đọc kĩ trước khi đặt bút kí kết hợp đồng lao động của bản thân!
