Hiện nay, rất nhiều cặp vợ chồng trẻ Việt Nam lựa chọn việc sinh sống và làm việc lâu dài tại Nhật Bản. Việc có cho mình những đứa con là điều bất cứ ai trong chúng ta đều mong muốn. Vậy bạn đã nắm rõ chế độ nghỉ thai sản ở Nhật chưa? Nó có gì đặc biệt?
1. Chế độ khi mang thai
Nếu bạn là một lao động nữ đang mang thai (hoặc một sản phụ), bạn có thể yêu cầu và được hưởng các chế độ đặc biệt dưới đây:
- Chuyển đổi sang công việc nhẹ nhàng khác (chỉ khi đang mang thai)
- Thời gian lao động trong 1 tuần hoặc 1 ngày không vượt quá số giờ pháp luật quy định (bao gồm cả trường hợp áp dụng Cơ chế thời gian lao động linh hoạt) (bao gồm cả thai phụ và sản phụ)
- Không làm thêm giờ, làm việc vào ngày nghỉ, làm việc đêm khuya (bao gồm cả thai phụ và sản phụ)
Về phía Công ty, sẽ phải thực hiện các biện pháp dưới đây đối với lao động nữ mang thai:
- Đảm bảo thời gian để người lao động nữ nhận được hướng dẫn về sức khỏe hoặc khám sức khỏe dành cho thai phụ và sản phụ.
- Thực hiện các biện pháp ví dụ như thay đổi giờ làm và giảm công việc v.v… để người lao động nữ có thể tuân thủ các chỉ dẫn nhận được từ bác sĩ hoặc nữ hộ sinh khi khám sức khỏe v.v…
và sẽ bị nghiêm cấm thực hiện các điều sau đây:
- Quy định việc kết hôn, mang thai hoặc sinh con như một lý do để cho lao động nữ nghỉ việc.
- Lấy việc kết hôn làm lý do sa thải người lao động nữ.
- Sa thải hoặc đối xử bất lợi đối với người lao động nữ vì lý do người lao động nữ đó mang thai, sinh con, yêu cầu cho nghỉ thai sản v.v…
* Việc sa thải người lao động nữ đang mang thai hoặc trong năm đầu tiên sau khi sinh con là không có hiệu lực. Tuy nhiên, điều này sẽ không được áp dụng khi công ty chứng minh được việc sa thải không phải vì lý do mang thai, sinh con v.v…
2. Chế độ nghỉ thai sản
Bạn được phép xin nghỉ làm vào các khung thời gian dưới đây khi mang thai:
- 6 tuần trước khi sinh: căn cứ vào yêu cầu của bản thân lao động nữ ( trong vòng 14 tuần với trường hợp đa thai )
- Khoảng thời gian công ty không được bắt lao động nữ làm việc là trong vòng 8 tuần sau khi sinh con . Tuy nhiên, sau 6 tuần kể từ khi sinh con, nếu bản thân lao động nữ chủ động yêu cầu thì có thể làm các công việc mà được bác sĩ công nhận là không gây ra tác động xấu.
3. Chế độ nghỉ chăm con
Đây là chế độ dành cho cả lao động Nam và lao động Nữ. Họ có thể xin phép nghỉ làm cho đến khi con của họ trong 1 tuổi (Hoặc tối đa 2 tuổi).
Về phần Công ty (bao gồm cả công ty tiếp nhận phái cử), sẽ không được thực hiện các việc như:
- Từ chối đơn xin nghỉ chăm con.
- Sa thải hoặc đối xử bất lợi vì lý do người lao động đã yêu cầu được nghỉ hoặc đã nghỉ chăm con.
4. Chế độ nghỉ chăm sóc người thân
Đây là chế độ có trong Luật nghỉ để chăm con và người thân tại Nhật. Bạn có thể được nghỉ làm khi:
- Nghỉ làm để chăm sóc người thân đang trong tình trạng cần chăm sóc .
- Thời gian nghỉ làm có thể được chia tối đa 3 lần trong tối đa 93 ngày cho mỗi người thân cần chăm sóc.
Giống như các chế độ ở trên, ở đây phía công ty (bao gồm cả công ty tiếp nhận phái cử) cũng không được thực hiện các việc như Từ chối đơn xin nghỉ chăm sóc người thân của người lao động hay Sa thải hoặc đối xử bất lợi vì lý do họ đã yêu cầu được nghỉ hoặc đã nghỉ chăm sóc người thân.
5. Các khoản tiền trợ cấp dành cho người lao động:
Chính phủ Nhật Bản cũng đã đưa ra những quy định về việc hỗ trợ các khoản trợ cấp dành cho người lao động trong khoảng thời gian nghỉ thai kỳ. Cụ thể như sau:
** Đối với các sản phụ, nếu thỏa mãn điều kiện trong thời gian nghỉ thai sản có thể nhận được tiền trợ cấp sinh con:
- Tham gia bảo hiểm sức khỏe nhưng nghỉ việc vì lý do sinh con và trong khoảng thời gian đó không được trả lương.
- Phạm vi 42 ngày (trường hợp đa thai là 98 ngày) trước ngày (dự) sinh đến 56 ngày sau khi sinh
- Tiền trợ cấp sinh con sẽ được trả tương đương với khoảng thời gian nghỉ việc ở công ty của người lao động.
Theo nguyên tắc, mỗi 1 ngày trong khoảng thời gian nghỉ thai sản, bảo hiểm sức khỏe sẽ trả tiền trợ cấp sinh con tương đương 67% tiền lương. Tuy nhiên, sẽ không được trả tiền trợ cấp sinh con nếu trong khoảng thời gian nghỉ làm vẫn được công ty trả lương, khoản được trả cao hơn tiền trợ cấp sinh con.
Ngày sinh được bao gồm trong khoảng thời gian trước ngày sinh con. Trường hợp sinh muộn hơn ngày dự sinh, khoảng thời gian muộn hơn đó cũng được trả Tiền trợ cấp sinh con.
** Người nghỉ chăm con cũng sẽ được nhận trợ cấp chăm con nếu thỏa mãn các điều kiện sau:
(1) Cấp trong thời gian nghỉ chăm con
Bạn tham gia bảo hiểm việc làm nhưng xin nghỉ phép để chăm con dưới 1 tuổi (1 tuổi 2 tháng nếu đáp ứng một số điều kiện. 1 tuổi 6 tháng hoặc 2 tuổi nếu đáp ứng thêm một số điều kiện khác) sẽ được trả Tiền trợ cấp nghỉ chăm con bằng cách đăng ký nhận trợ cấp tại Hello Work nếu bạn thỏa mãn điều kiện dưới đây ( Theo nguyên tắc, trong 6 tháng đầu, khoản trợ cấp tương đương 67% tiền lương trước khi bắt đầu nghỉ làm, thời gian sau đó thì tương đương 50%.)
- Người làm việc ít nhất 11 ngày mỗi tháng trong tối thiểu 12 tháng, trong khoảng thời gian 2 năm trước khi ngày bắt đầu nghỉ chăm con.
- Thỏa mãn một số điều kiện nhất định ví dụ như tiền lương trong thời gian nghỉ chăm con giảm xuống dưới 80% so với tiền lương thời điểm bắt đầu nghỉ làm v.v…
(2) Trường hợp lao động hợp đồng có thời hạn
Lao động hợp đồng có thời hạn (người làm việc có ấn định thời hạn) thì ngoài những điều kiện nêu trên còn cần thỏa mãn thêm các điều kiện dưới đây tại thời điểm bắt đầu nghỉ làm:
- Đã làm việc từ 1 năm trở lên tại cùng công ty (cùng chủ doanh nghiệp)
- Không nêu rõ rằng hợp đồng lao động của người đó sẽ hết hạn trong khoảng thời gian đến khi con được 1 tuổi 6 tháng (đến khi con được 2 tuổi đối với thời điểm bắt đầu nghỉ làm sau khi con được 1 tuổi 6 tháng vì lý do như: không vào được nhà trẻ v.v…)
** Người nghỉ chăm sóc người thân cũng sẽ nhận được trợ cấp nếu đáp ứng các điều kiện khoản tiền trợ cấp nghỉ chăm sóc người thân tương đương với 67% tiền lương trước khi nghỉ làm, trong tối đa 93 ngày, 3 lần cho mỗi người thân cần chăm sóc.
Nếu bạn có dự định sinh con trong thời gian tới đây thì hãy trang bị cho bản thân những kiến thức về các chế độ nghỉ thai sản này nha.
☛ Để biết thêm thông tin chi tiết, hãy tham khảo tại đây.
